«Milliyet meselesi ise Tanzimatçıların hiç hatır ve hayalinden geçmemişti. Binaenaleyh Tanzimattan itibaren terakki ve tekâmül namına atıldığı iddia olunan hatveler hep evham ve hayalâta istinad eylemişti. Bunun neticesi, kendi mahsusah kavmiye ve milliyesine sahip bir millet halinde taazzuv edememekliğimiz suretinde tahakkuk etti. Tanzimatçılık gerçi iflâs etti, fakat bize de, işte görülüyor ki, pek pahalıya mal oldu.» Bu yazıdan birkaç gün sonra (2 Mart 1329 - 1913) Fuat Köprülü, gene Tasviri Efkâr?da aynı fikirleri tekrarlıyordu. Tanzimatçılığın hiçbir milli esasa dayanmayan Avrupa taklidiciliği, mektep - medrese ikiliği memleketi altmış, yetmiş sene faydasız hayaller peşinde koşturmuştu. ?Bir memleketin icabeti, ihtiyacatı, ana natı nazarı itibara alınmayarak yapılan yenilikler, eski mevcudlan büsbütün ihlalden başka bir şeye yaramaz? dı.