''Maddi dünya,'' diye devam etti Dupin, ''maddi olmayan dünyayla çok sayıda benzerlik içerir ve bu da retorik dogmaya biraz gerçeklik katar; bir eğretileme veya bir karşılaştırma, bir savı güçlendirip, bir betimlemeyi süsleyebilir. Sözgelimi vis inertia (atalet, süredurum kuvveti) ilkesi, hem fizikte hem de metafizikte aynı gibidir. Fizikte, büyük bir cismin küçük bir cisme göre daha zor harekete geçirilebildiği ve bundan sonraki momentinin de bu zorlukla orantılı olduğu ne kadar doğruysa, metafizikte de daha büyük kapasiteye sahip zekâların daha alt düzeydeki zekâlara göre hareketlerinde daha güçlü, daha kararlı ve daha fazla olaylarla dolu olmakla birlikte daha zorlukla harekete geçirildiği ve ilerleyişinin ilk adımlarında daha tutuk ve mütereddit olduğu da bir o kadar doğrudur. Bir şey daha var: Dükkânların kapıları üzerindeki tabelalardan hangilerinin dikkati en fazla çektiğini hiç fark ettiniz mi?

Bugün rüzgârlar elverişliydi, öğlene kadar yelkenleri kullandık, rüzgar şiddetini daha da artırınca durmak zorunda kaldık. Avcılarımız ava çıktılar ve çok geçmeden kocaman bir geyikle geri döndüler; saçmayla hafifçe yaralanmış olan hayvanı Neptune uzun süre kovaladıktan sonra yere yıkmıştı. Boyu tam altı ayaktı. Karanlık çökerken bir de ceylan yakaladılar. Hayvan adamlarımızı görür görmez bütün gücüyle kaçmaya başlamış, ama birkaç dakika sonra durmuş ve belli ki meraktan geri dönmüş, sonra da yeniden kaçmaya başlamıştı. Bu davranış defalarca tekrarlanmış ve av her seferinde daha yakına gelerek sonunda atış menziline girmiş, o zaman Peygamber bir atışta hayvanı devirmiş. Zayıf bir hayvandı ve içinde bir can taşıyordu. Bu hayvanlar ayağına çabuk olmakla birlikte kötü yüzücüdürler, bu yüzden bir akarsuyu geçmeye çalışırken sık sık kurtlara yem olurlar..

O kadar acı çektim ki adeta acılardan tiksindim. Sayfa : 112

Birçok insan, yavaş yavaş şeytana döner. Önce küçük suçlarla başlarlar, sonra daha büyüklerine yönelirler.

Asıl sefalet -ıstırapların en büyüğü- kolektif değil bireysel olanıdır. İnsan en büyük acıyı tek başına çeker, kalabalıklarla birlikte değil - bunun için merhametli Tanrı'ya şükürler olsun! Canlı canlı gömülmek, hiç kuşku yok ki ölümlü bir yaratığın başına gelebilecek felaketlerin en korkuncudur. ("Diri Diri Gömülme" hikayesinden, sf. 158)

Sf. 158