Albay gülümseyerek cevap verdi. "Ona de ki" dedi. insan ölme zamanı geldiğinde değil, ölebildigi zaman ölür."

''santiago, yavrum!'' diye bağırmıştı. ''neyin var?'' santiago nasar, onu tanımıştı. ''beni öldürdüler, wene hala,'' demişti.

Birisi, kabuk tutmuş yaralarımızı okşamaya başladığında, cırt diye açılıveriyor ve oluk oluk kanama başlıyor yeniden. Birine teslim olduğumuzda ve içimizi döktüğümüzde, bedenimiz ve ruhumuz kan içinde kalıveriyor. O yüzden değil mi, içimizi tutmalarımız, birine teslim olmaktan korkmalarımız, ortalıkta tedirgin ve gergin dolanmalarımız? -Anlatsam mı, anlatmasam mı?- Kararsızlığımız, -bu sevgi beni acıtır mı?- Kuşkularımız. Her zaman seni üzecek birileri olacaktır. Tek yapmamız gereken; sevginin bize vadettiklerine güvenmeyi sürdürmek, ama kime ikinci defa güveneceğimizi de iyi seçmek.

Sayısız yıllarının sonunda, yalanın kuşkudan daha elverişli, aşktan daha yararlı,doğrudan daha kalıcı olduğuna ve kendisinin yönetme yetkisi olmaksızın ulusu yönetişine, yüceltilecek yanı yokken yüceltilişine, yetkeden yoksunken söz geçirişine, bu rezilce yalanlara hiç şaşmadan alışmıştı, sonbaharının sarı yapraklarına bakarken, gücünün tümünü asla kullanmadığını, hayatı hep ters yüzünden görmeye, gerçeğin görüntüleriyle bezeli bir kilimde atkılarla çözgülerin iplerini düzeltmeye hüküm giydiğini kavramıştı, en son anda bile, yaşanılacak asıl hayatın bir gösteri olduğundan habersizdi.

Bana bir önyargı verin, dünyayı yerinden oynatayım.

Ölümü umursadığı yoktu; ama yaşam çok şey demekti. O yüzden de idam hükmü verildiği andaki duygusu korku değil, özlem oldu.

Sansür konulduğundan beri gazeteler yalnız Avrupa' dan söz eder oldu," dedi. "En iyisi Avrupalılar buraya gelsin, biz de oraya gidelim. Böylelikle herkes kendi ülkesinde neler olup bittiğini öğrenebilir.

Soran olursa her zaman doğruyu söyleyerek yanıt veririm: Orospulardan evlenmeye vakit bulamadım, derim.

"Ne yaparsan yap, ama o çocuğu kaçırma," dedi. "Dünyada tek başına ölmekten daha büyük bir felâket olamaz."

Dünya ilerliyor.İlerliyor ama güneşin çevresinde dönerek.