19. y.y.?da söylenmiş bu söz doğrudur. Din halk kitlelerinin afyonudur. Böylece halk, ahret ümidi ile dünyadaki mutsuzluk ve yoksulluğuna katlanır. Toplumda olan her şeyin ilahi irade ile gerçekleştiğini; dolaysıyla da statükoyu değiştirmek ve halkın durumunu iyileştirmek için, çalışmanın, Tanrının iradesine karşı çıkmak demek olduğunu telkin eden inanç/din halkın afyonudur. Yine 18. yy ve 19. yy bilginlerinin şu sözü de doğrudur. Din insanların bilimsel sebepler karşısında ki bilgisizliklerinin ürünüdür. Şu sözde doğrudur. Din, feodal dönemin ayrıcalıklarının ve ayrımcılığının, servet sahipliği ve yoksulluk biçiminde beliren iktisadi ilişkilerin bir bütünüdür. Fakat bu din hangi dindir ? Bu din ?bir şimşeğin parlayıp söndüğü anlar gibi anlar dışında ? tarihte daima görülen, seyri izlenen şirk dinidir. Şirk dini, kutsal ve Tevhit dinine ilişkin adlara da bürünebilir; fakat durum değişmez. Şirk dini mensupları, Tevhit dini adına cihad ve Kur?an adına, Kur?an-ı Kerim?i mızrağa da geçirebilir. Kur?an-ı Kerim?i mızrağın ucuna takan-taktıran kişi ve kişiler Lat ve Uzza adına İslam Peygamberi?ne (s.a) karşı koyan Kureyş değildir. Çünkü artık onlar, bu dönemde şirki, eski biçimi ile devam ettiremez, koruyamazlardı. Bu nedenle, içten, açıktan değil, gizli geliyorlar; sonra da Kur?an-ı Kerim?i mızrağa geçirip Ali ile savaşıyorlar. Yani Allah (c.c) ve Muhammet (s.a) savaşıyorlardı. Artık şirk dini, cihada ve hacca giden bir halifesi bulunan hilafet biçimine bürünür. Şirk dini; yorumlayan, kılıf uyduran, yasallaştıran, uyuşturan, duraklatan, sınıflayan, halkın yaşayış tarzsına ilgisiz kalan din demektir. Tarih boyunca da insan toplumlarına musallat olmuştur. Demek ki, ?Din korku ürünüdür, uyuşturucudur, sınırlayıcıdır, feodal dönemin ürünüdür.? diyenler; doğru söylemişlerdir. Çünkü onlar tarihe bakarak bu sonuca varmakta idiler. Fakat onlar, aynı zamanda dinin ne olduğundan habersiz, gerçek dini tanımayan, bilmeyen kimselerdir. Din bilgini olmadıkları gibi tarih bilgini de değillerdir. Bu sebeple, tarihi bu şekilde gözden geçiren herkes, şirk adına hareket edenlerle, tevhit adı altında şirk dininin bekçiliğini yapanlar arasında fark olmadığını görecektir.