VICOMTE Hiddetten boğulur gibi. Tavrı küstah, sözü tok, Bir köy asilzâdesi, eldiveni bile yok! Sırmasız, fiyongosuz, kurdelesiz bir herif! CYRANO Evet ama, çok şükür, maneviyatım zarif! Hayır, bir züppe gibi takıp takıştıramam, Elbisem gösterişsiz olunca süsüm tamam olur. Bilhassa ihmal etmediğim şey budur: Yıkanmamış hakaret, paçavra olmuş gurur, Uykudan vicdanımın gözleri çapak çapak, Ve kirli endişeler ile sokağa çıkmak... Yürürken, sırmadan çok parıldar her tarafım: Hürriyetim, gururum, şahane itikâfım,. Göğsüme sıralarım, büküp bıyıklarımı, Bir alay kordon değil, kahramanlıklarımı. Çarpık, pörsük bir vücut değildir, bu her zaman. Bir korse giymiş gibi ruhumdur dimdik duran! Her yerde bir erkekçe sayhadır her satırım, Hakikati bir mahmuz gibi şakırdatırım. VICOMTE Fakat mösyö, ben... CYRANO Yoksa eldivenim ne çıkar! Bir tanecik kalmıştı babamızdan yadigâr, Yanımda bulunsaydı yine kullanacaktım; Ne çare, birisinin suratında bıraktım! VICOMTE Hımbıl, bayağ, serseri, çulpa, küstah, avanak! CYRANO (Şapkasını çıkarır ve Vicomte?la tanışıyormuş gibi selamlayarak.) Bendeniz de Savinien Cyrano de Bergerac!
Diğer Edmond Rostand Sözleri ve Alıntıları
...
Fakat, şarkı söylemek, gülmek, dalmak hülyaya,
Yapayalnız, ama hür, seyahat etmek aya,
Gören gözü, çınlayan sesi olmak ve canı
İsteyince şapkayı ters giymek, karışanı
Olmamak. Bir hiç için ya kılıcına veya
Kalemine sarılmak ve ancak duya duya
Yazmak, sonra da gayet tevazula kendine:
Çocuğum! Demek, bütün bunları hoş gör yine,
Hoş gör bu çiçekleri, hattâ bu kuru dalı,
Bunlar yabanın değil kendi bahçenin malı!
Varsın küçücük olsun fütuhatın, fakat bil,
Onu fetheden sensin, yoksa başkası değil.
...- CYRANO
Le Bret, ben artık aya gideceğim büsbütün,
Makine icadına lüzum kalmadı bugün.
ROXANE
Ne diyorsunuz?
CYRANO
Evet, orası, emin olun,
Müntehası orası cennete giden yolun.
Ve bütün sevdiklerim oradadır. Ne iyi,
Orada bulacağım Sokrat'ı Galilée'yi! - Ya ne yapmak lazımmış? Sağlam bir dayı bulup çatmak sırnaşık gibi, bir ağaç gövdesini, tıpkı sarmaşık gibi, yerden etekleyerekvelinimet sanmak mı? Kudretle davranmayıp hileyle tırmanmak mı? İstemem eksik olsun! Herkes gibi, koşarak yabanın zenginine methiyeler mi yazmak? Yoksa nazırın yüzü gülecek diye bir an karşısında takla mı atmak lazım her zaman? İstemem eksik olsun! ricaya mı gitmeli?
kapı kapı dolaşıp pabuç mu eskitmeli? Yoksa nasır mı tutsun sürünmekten dizlerim? Yahut eğilmekten mi ağrısın ötem berim? İstemem eksik olsun! Tazıyı tut, tavşana kaç mı demeli? Belki kaz gelir diye bana tavuk mu göndermeli? Yoksa bir fino gibi
susta durmak mıdır ki, acep en münasibi? istemem eksik olsun! Bir kibar salonunda kucak kucak dolaşıp boy atmak ve en sonunda, marifet şi're koyup kameri, yıldızları aşka getirmek midir, evde kalmış kızları? İstemem eksik olsun! Yahut şan olsun diye, meşhur bir kitapçıya giderek, veresiye şiir mecmuasımı bastırmalı? İstemem
eksik olsun! Acaba bir alay sersem meyhanesinde dahi olmak mı hüner? İstemem eksik olsun! Bir tek şiirle yer yer dolaşıp ta herkesten alkış mı dilenmeli? İstemem eksik olsun! Yoksa bir sürü keli sırma saçlı diyerek göğe mi çıkarmalı? Yoksa ödüm mü kopsun bir allahın aptalı
gazeteye bir tenkit yazacak diye her gün? Yahut sayıklamak mı lazım: "adım görünsün aman" şu mercure ceridesinde. İstemem eksik olsun! Ve ta son nefesinde bile çekinmek, korkmak, benzi sararmak, bitmek şiir yazacak yerde ziyaretlere gitmek, karşısında zoraki sırıtmak her abusun. Eksik olsun istemem, istemem eksik olsun! - Fakat şarkı söylemek, gülmek, dalmak hülyaya;
Yapayalnız, ama hür, seyahat etmek aya.
Gören gözü, çınlayan sesi olmak ve canı
İsteyince şapkayı ters giymek, karışanı
Olmamak. Bir hiç için ya kılıcına veya
Kalemine sarılmak ve ancak duya duya
Yazmak, sonra da gayet tevazuyla kendine;
"Çocuğum!" demek,"Bütün bunları hoş gör yine,
Hoş gör bu çiçekleri, hattâ bu kuru dalı,
Bunlar yabanın değil kendi bahçenin malı!
Varsın küçücük olsun fütuhatın, fakat bil,
Onu fetheden sensin, yoksa başkası değil.
Ara hakkını hattâ kendi nefsinden bile.
Velhasıl bir tufeylî zilletiyle
Tırmanma! Varsın boyun olmasın söğüt kadar,
Bulutlara çıkmazsa yaprakların ne zarar?
Kavaklar sıra sıra dikilse de karşına
Boy ver, dayanmaksızın, yalnız ve tek başına!" - ...
Fakat, şarkı söylemek, gülmek, dalmak hülyaya,
Yapayalnız, ama hür, seyahat etmek aya,
Gören gözü, çınlayan sesi olmak ve canı
İsteyince şapkayı ters giymek, karışanı
Olmamak. Bir hiç için ya kılıcına veya
Kalemine sarılmak ve ancak duya duya
Yazmak, sonra da gayet tevazula kendine:
Çocuğum! Demek, bütün bunları hoş gör yine,
Hoş gör bu çiçekleri, hattâ bu kuru dalı,
Bunlar yabanın değil kendi bahçenin malı!
Varsın küçücük olsun fütuhatın, fakat bil,
Onu fetheden sensin, yoksa başkası değil.
... - CYRANO
Le Bret, ben artık aya gideceğim büsbütün,
Makine icadına lüzum kalmadı bugün.
ROXANE
Ne diyorsunuz?
CYRANO
Evet, orası, emin olun,
Müntehası orası cennete giden yolun.
Ve bütün sevdiklerim oradadır. Ne iyi,
Orada bulacağım Sokrat'ı Galilée'yi! - Ya ne yapmak lazımmış? Sağlam bir dayı bulup çatmak sırnaşık gibi, bir ağaç gövdesini, tıpkı sarmaşık gibi, yerden etekleyerekvelinimet sanmak mı? Kudretle davranmayıp hileyle tırmanmak mı? İstemem eksik olsun! Herkes gibi, koşarak yabanın zenginine methiyeler mi yazmak? Yoksa nazırın yüzü gülecek diye bir an karşısında takla mı atmak lazım her zaman? İstemem eksik olsun! ricaya mı gitmeli?
kapı kapı dolaşıp pabuç mu eskitmeli? Yoksa nasır mı tutsun sürünmekten dizlerim? Yahut eğilmekten mi ağrısın ötem berim? İstemem eksik olsun! Tazıyı tut, tavşana kaç mı demeli? Belki kaz gelir diye bana tavuk mu göndermeli? Yoksa bir fino gibi
susta durmak mıdır ki, acep en münasibi? istemem eksik olsun! Bir kibar salonunda kucak kucak dolaşıp boy atmak ve en sonunda, marifet şi're koyup kameri, yıldızları aşka getirmek midir, evde kalmış kızları? İstemem eksik olsun! Yahut şan olsun diye, meşhur bir kitapçıya giderek, veresiye şiir mecmuasımı bastırmalı? İstemem
eksik olsun! Acaba bir alay sersem meyhanesinde dahi olmak mı hüner? İstemem eksik olsun! Bir tek şiirle yer yer dolaşıp ta herkesten alkış mı dilenmeli? İstemem eksik olsun! Yoksa bir sürü keli sırma saçlı diyerek göğe mi çıkarmalı? Yoksa ödüm mü kopsun bir allahın aptalı
gazeteye bir tenkit yazacak diye her gün? Yahut sayıklamak mı lazım: "adım görünsün aman" şu mercure ceridesinde. İstemem eksik olsun! Ve ta son nefesinde bile çekinmek, korkmak, benzi sararmak, bitmek şiir yazacak yerde ziyaretlere gitmek, karşısında zoraki sırıtmak her abusun. Eksik olsun istemem, istemem eksik olsun! - Fakat şarkı söylemek, gülmek, dalmak hülyaya;
Yapayalnız, ama hür, seyahat etmek aya.
Gören gözü, çınlayan sesi olmak ve canı
İsteyince şapkayı ters giymek, karışanı
Olmamak. Bir hiç için ya kılıcına veya
Kalemine sarılmak ve ancak duya duya
Yazmak, sonra da gayet tevazuyla kendine;
"Çocuğum!" demek,"Bütün bunları hoş gör yine,
Hoş gör bu çiçekleri, hattâ bu kuru dalı,
Bunlar yabanın değil kendi bahçenin malı!
Varsın küçücük olsun fütuhatın, fakat bil,
Onu fetheden sensin, yoksa başkası değil.
Ara hakkını hattâ kendi nefsinden bile.
Velhasıl bir tufeylî zilletiyle
Tırmanma! Varsın boyun olmasın söğüt kadar,
Bulutlara çıkmazsa yaprakların ne zarar?
Kavaklar sıra sıra dikilse de karşına
Boy ver, dayanmaksızın, yalnız ve tek başına!" - "bu kadarı az delikanlı!
asıl iş edada.
mesela bak,
hoyratça, "burnum böyle olsaydı mösyö, mutlak dibinden kestirirdim!"
dostça, "yana yatmaz mı? senden önce davranıp kadehe batmaz mı?"
tarifle, "burun değil bir kere, coğrafyada böylesine dağ denir, dağ değil, yarımada!"
mütecessis, "acaba ne işe yarar bu alet? makas kutusu mudur, divit midir, izah et?"
zarifhane, "kuşları sevdiğiniz besbelli! yorulmasın diye yavrucaklar, temelli tünek kurmuşsunuz!"
pürneşe, "birader şu koskocaman burunla tütün içince, komşu yangın var demiyor mu?"
müdebbir; "aman yavrum! bu ağırlıkla yere düşmenden korkuyorum!"
müşfik, "yaptırın ona küçük bir şemsiye, yazın fazla güneşten rengi solmasın diye!"
alimane, "görmüşüm aristophanes'de belki hippocampelephantocmelos adındaki hayvanın burnu gayet büyükmüş!sen ne dersin?"
nobran, "zaten bilirim, sen misafir seversin; bu şapka asmak için mükemmel icat!"
Şairane, "ey burun, bütün cihana inat, seni baştan aşağı nezle etmeye kaadir tek rüzgâr bulunamaz, karayel müstesnadır!"
hazin, "bir de kanarsa, kızıldeniz! ne bela!"
hayran, " lavantacıya ne mükemmel tabela!"
lirik, "bu tanrıların bindiği bir gemidir!"
safiyane, "abide ne günleri gezilir?"
hürmetkârane, "mösyö, kibarsınız muhakkak, yoksa var mı cumba sahibi olmak!"
köylü, "vış anam! bu ne? bilmem guş muh, balık mıh? yoğusa tohuma kaçmış bir salatalıh mı?"
sivri akıllı, "bunu tombalaya koymalı! kim elinden kaçırmak ister böyle bir malı?"
ve hıçkıra hıçkıra nihayet, pyrame gibi, "bu ne felaket! bu ne musibettir yarabbi! böyle berbat edip de yüzünü sahibinin, Şimdi de utancından kızarıyor, bak hain!"-
olsaydı biraz nükte, biraz malumatınız, İşte karşıma geçer bunları sayardınız. fakat sizde nükteden eser yok zerre kadar, neyleyeyim cenabıhak ihsan buyurmamışlar! zaten bir parça icat kudreti olsa bile, böyle seçkin, muhterem huzzar önünde hele, bana bu şakaları yapmazdınız elbet. ağzınızdan çıkmaya daha olmadan kısmet bunlardan bir tekinin en ufak başlangıcı, karşınıza bergerac'ın kılıcı!
ben bunları söylerim, oldukça belagatla! başkasından dinlemem fakat tekini bile." - Ama şarkı söylemek, düşlemek, gülmek, yürümek...
Tek başına...
Özgür olmak...
Dünyaya kendi gözlerinle bakmak...
Sesini çınlatmak, aklına esince şapkanı yan yatırmak...
Bir hiç uğruna kılıcına ya da kalemine sarılmak...
Ne ün peşinde olmak, para pul düşünmek,
İsteyince Ay'a bile gidebilmek.
Başarıyı alnının teriyle elde edebilmek.
Demek istediğim asalak bir sarmaşık olma sakın.
Varsın boyun olmasın bir söğütünki kadar.
Yaprakların bulutlara erişmezse bir zararın mı var?
İstemem eksik olsun...
Peyami Safa
Azra Erhat
Isabel Allende
James Dashner
Şehbenderzade Filibeli Ahmet Hilmi
Bülent Parlak
Cem Mumcu
Ali Kırca
Füruğ Ferruhzad
Italo Svevo