Komünizm ve materyalizm 19. Asrın ortalarında yoğrulduğu halde 20. Asırda patlak verdi. Komünizm ile materyalizme, Batının ruh muvazenesini kaybedişinin sefil bir muvazene iddiası içinde ilk tezahürü ve resmî manilestasyonu, nümayişi diyebiliriz. Komünizm ?dâvamız simdi komünizm değil? hudutsuza âşık insanın mahduda sığamayan ve hudutsuzu dolduramayan ruhunu tavla zarı kadar küçük ve sıkıntılı bir dünyaya davet etti. Her şeyi maddeye bağladı, ruhu inkâr etti ve ablak bir dünya getirdi. Bu
dünya bâtıl, fakat tam bir sistem halinde geldiği için, aşağı, en aşağı, aşağının da aşağısında sahte bir muvazene kurmadı değil... Ve büyük mânada Batı muvazenesinin bozulmasına işaret teşkil etti. Nitekim Bergson, en güzel teşhisi söyle yaptı:
«Komünizm, çaresini bulamayan, kesiflerine tahakküm etmek kudretini kaybeden Batılı entellektüelin intiharıdır.»
Bergson'un ifade ettiği bu intihar, komünizmin en mühim bir şairinde fiilen vaki oldu. Nazım Hikmet, Vladimir Mayakovski isimli bu şairin çırağıdır... Yani kopyacısı...
Komünizm konferansında bu bahis geçer. O konferansta derim ki: Bizde her şey taklit edilir ve taklit eden taklit ettiği adamın son oluşuna eremez de terk ettiği ilk oluşu üzerinde kalır. Mayakovski bir gün tabancasını çıkardı; masasına koydu ve birkaç satır yazdı; «Komünizmin getirdiği dünyaya inanmıyorum ve ruhumu kaybetmeye razı değilim!»
Çekti, vurdu kendisini!