Dinleyin o zaman bakın nereye varacağım. Sahned - AlıntıSöz

Dinleyin o zaman bakın nereye varacağım. Sahnede rolünü oynayan bir oyuncunun maskesini çıkarmaya kalkarsanız ve seyircilere onun gerçek yüzünü gösterirseniz, bütün masalı alt üst etmiş olmaz mısınız, bu yüzden de deli muamelesi görüp seyircilerin attığı taşlarla sahneden kovulmayı hak etmiş olmaz mısınız? Öte yandan sahnedeki görüntünün de aniden değişmesine neden olursunuz, çünkü demin kadın olan birdenbire erkek olmuştur, az önc genç olan da yaşlı; az önce Kral olan, birdenbire Dama olmuştur, az önce Tanrı olan da birdenbire bir insancık. O hayali görüntüyü bozmak, bütün masalı yıkmaktır. Çünkü o kurgu, o sahteliktir seyircilerin gözünü boyayan. O halde ölümlülerin bütün yaşamı bir çeşit masaldan başka nedir, birilerinin başka birilerinin maskelerini takarak sahneye çıktığı, yönetmenin sahneyi terk etmelerini emrettiği ana kadar herkesin kendine düşen rolü oynadığı bir çeşit masaldan? Yönetmen bir oyuncuya kostümünü değiştirip sahneye çıkmasını emreder, böylece demin mor giysileri içinde kralı oynayan, az sonra paçavralar içinde bir köleciği oynar. Her şey bir gölgeden ibarettir, ama bu masalı oynamanın başka yolu yoktur. Bir düşünün, tam o sırada gökten bir bilge inse ve aniden sahnede görünse, herkesin bir Tanrı ya da bir efendi gibi seyrettiği bu adamın aslında insan bile olmadığını, hatta koyun sürüsü gibi tutkularının peşinde sürüklendiğinden, bu kadar çok ve bu kadar zalim efendiye seve seve hizmet ettiğinden, bir köleden bile aşağılık olduğunu haykırsa. Ya da babasının arkasından yas tutan birine gülmesini emretse ve şöyle dese: Yaşam dediğimiz ölümden başka bir şey olmadığına göre, aslında baban şimdi yaşamaya başladı. Soyluluğun biricik kaynağı erdemden hiç nasibini almadığı halde, atalarıyla böbürlenip duran bir başka adama soysuz ve piç dese. İşte herkese bu türden şeyler söyleyip dursa, sorarım ne olur, herkes bu bilgenin aklını kaçırdığını, çıldırdığını düşünmez mi? Yersiz bir bilgelikten daha deli bir şey olamayacağı gibi, çarpık bir sağduyu kadar sağduyusuz bir şey olamaz. Yaşadığı koşullara kendini uyduramayan, çıkarı için fırsat kollamayı bilmeyen ve ya iç ya git şeklindeki sofra adabını bile aklına getirmeyen, hatta masalın artık masal olmamasını dileyen insan yersiz davranır. Oysa gerçek sağduyu, ölümlü olduğumuzu bilerek payımıza düşenin ötesini bilmek istememektir, insanoğlunun o devasa kalabalığına gözü kapalı inanmak, kibarlığımızı bozmadan maske takmaktır. Ama bunun tam bir delilik alameti olduğu söylenir. Reddedecek halim yok, ama o zaman insanlar da bir yaşam masalı oynadıklarını kabul etsin.

Diğer Desiderius Erasmus Sözleri ve Alıntıları