Bilincin ortaya çıkışıyla karşılaştırıldığında, diğer olaylar çok küçük bir önemdedir veya tamamen önemsizdir. Fakat bu ortaya çıkış, hayatın verileriyle çelişik olarak, canlı dünyanın bağrına tehlikeli bir şeyin girişini, biyolojide bir rezaleti teşkil eder. Bunun öngörülmesini sağlayacak hiçbir şey olmamıştır: Doğal otomatizm, maddenin ötesine fırlayacak: bir hayvanın çıkabileceğini hiç telkin etmemiştir. Kıllarını yitiren ve onların yerine ideallerini koyan goril; eldiven takan, tanrılar uyduran, yüzünü gitgide daha çok buruşturan ve göğe tapan goril - böyle bir düşüş karşısında tabiat kimbilir ne acılar çekmiştir, daha da çekecektir! Bilincin uzaklara götürmesi ve her şeye imkân vermesindendir bu. Hayvan için yaşam bir mutlaktır; insan içinse bir mutlak ve bir bahanedir. Evrenin evrimi içinde, bize mahsus olan o bütün nesneleri bahaneye çevirme; günlük girişimlerimizle ve son hedeflerimizle oynama; kaprisin tanrılaşması sayesinde bir tanrı ile bir süpürgeyi aynı düzleme koyma imkânından daha önemli bir olgu yoktur.