Baskın şempanzeler kavgaları ayırmak için gen - AlıntıSöz

Baskın şempanzeler kavgaları ayırmak için genelde ya zayıfı desteklerler ya da tarafsızca araya girerler. Bütün tüylerini dikip, kavgacılar bağırmayı kesene kadar ikisinin arasında dururlar; hücum ederek onları dağıtırlar; ya da birbirine kilitlenmiş kavgacıları elleriyle çeke çeke basbayağı ayırırlar. Bunu yaparken asıl amaçları taraflardan birini desteklemek değil, düşmanlığa bir son vermek gibi görünmektedir. Mesela tanıdığım en aklı başında lider olan Luit, alfa rütbesi aldıktan topu topu birkaç hafta sonra kontrol rolü diye bilinen şeyi üstlenmişti. İki dişi arasındaki kavga çığrından çıkmış, ortalıkta tüyler uçuşmaya başlamıştı. Bir sürü maymun koşup arbedeye katılmıştı. Bağırışıp dövüşen koca bir maymun yumağı kumun üzerinde yuvarlanıyordu, ta ki Luit içine dalıp döve döve hepsini ayırana kadar. Luit diğerleri gibi taraf tutmamıştı. Dövüşmeye kim devam ediyorsa ona bir tane ekleştirmişti. Maymunların akrabalarını, arkadaşlarını ve müttefiklerini kolladığı düşünülebilir. Maymun toplumunun çoğu üyesi için doğrudur bu, ama denetimi elinde bulunduran erkek farklı kurallara göre davranır. Luit, alfa olarak kendini çatışan tarafların üzerine yerleştirmişti; müdahaleleri arkadaşlarına yardım etmekten ziyade barışı tekrar tesis etmeye yönelikti. Luit'in, çatışmalarda belli bireylerden yana devreye girmesi, onlarla oturup birbirlerini tımar ettikleri zamana göre belirlenmiyordu. Tek tarafsız şempanzeydi, bu da bir hakem olarak görevini, sosyal tercihlerinden ayırdığı anlamına geliyordu. Bir topluluk her müstakbel hakemin otoritesini kabul etmez. Nikkie'yle Yeroen, Arnhem kolanisini takım halinde yönetirken, anlaşmazlık çıktığında Nikkie müdahale etmeye çalışırdı. Ancak çoğunlukla, sonunda şiddet gören kendisi olurdu. Özellikle yaşça büyük dişiler, gelip kafalarına vurmasını kabul etmezlerdi. Bunun bir sebebi Nikkie'nin tarafsızlıktan uzaklığı olabilir: Kavgayı kim başlatırsa başlatsın kendi arkadaşlarının tarafını tutardı. Halbuki Yeroen'in barıştırma çabaları daima kabul görürdü. İhtiyar erkek, zamanla kontrol rolünü genç ortağının elinden almıştı. Bir kavga çıktığında Nikkie hiç yerinden kımıldamaya zahmet etmiyor, vakanın hallini Yeroen'e bırakıyordu.

Diğer Frans De Waal Sözleri ve Alıntıları